Τα δύο λεπτά που (δεν) άλλαξαν το σχολείο

Την εκπαιδευτική «μεταρρύθμιση» συνεχίζει να επαγγέλλεται η κυβέρνηση. Ήδη καταστρώνονται προγράμματα για αλλαγές στα εξεταστικά συστήματα, για προσθήκες ετών κ.λπ. Πίσω όμως από τα μεγάλα λόγια των υπουργών και των κάθε λογής ειδικών κρύβεται η πραγματικότητα των σχολικών μηχανισμών που καταπνίγουν κάθε δημιουργική πρωτοβουλία των διδασκόντων, επιβάλλοντας έτσι τη μονοδιάστατη τυποποίηση και αποθαρρύνοντας όσους επιμένουν να προσφέρουν κάτι παραπάνω στους μαθητές τους.

Η υπόθεση που παρουσιάζουμε είναι απολύτως ενδεικτική για το ασφυκτικό κλίμα που αντιμετωπίζουν όσοι δάσκαλοι δεν αρκούνται στη μηχανιστική αναμετάδοση του περιεχομένου των σχολικών βιβλίων. Το ερώτημα που τίθεται και στον νέο υπουργό είναι αν επικροτεί αυτή την κατάσταση, που φαίνεται ότι τροφοδοτείται από τις υπηρεσίες του υπουργείου του.

Εδώ και πολλά χρόνια στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Καλλιθέας οι δάσκαλοι πραγματοποιούσαν μια σειρά εκδηλώσεων πολιτισμικής παρέμβασης στους μαθητές και την τοπική κοινωνία. Οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιούνταν με ομόφωνες αποφάσεις του συλλόγου διδασκόντων, με την έγκριση της διεύθυνσης του σχολείου αλλά και των άμεσων προϊσταμένων (προϊσταμένων γραφείου και σχολικών συμβούλων) και με τη στήριξη του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων. Μια από τις εκδηλώσεις αυτές ήταν η πρωτοβουλία ενός δασκάλου να κάνει μία φορά τη βδομάδα και μετά την πρωινή προσευχή μια δίλεπτη αναφορά στη ζωή και το έργο ενός ανθρώπου του πνεύματος, φιλοσόφου ή επιστήμονα. Αυτή η απλή πρωτοβουλία θεωρήθηκε ξαφνικά πριν από ένα χρόνο απαράδεκτη από τη νέα διευθύντρια του σχολείου και διακόπηκε. Μάταια ζητούν επί μήνες οι δάσκαλοι του σχολείου να επαναληφθεί το «δίλεπτο της Τετάρτης». Απέναντί τους δεν βρίσκεται μόνο η επιμονή της διευθύντριας, αλλά κυρίως η απρόσωπη γραφειοκρατία του υπουργείου που επαγγέλλεται τις «μεγάλες αλλαγές» αλλά τρομάζει μπροστά στις μικρές βελτιώσεις.

Ο δάσκαλος που εμπνεύστηκε και υλοποίησε όλα αυτά τα χρόνια αυτή τη δίλεπτη ομιλία στους μαθητές κάθε Τετάρτη πρωί δεν είναι άγνωστος. Ο Δημήτρης Ντούσας από τις αρχές της δεκαετίας του '80 ήταν ίσως ο πρώτος δάσκαλος που έσκυψε με αγάπη και προσωπική προσφορά στο εκπαιδευτικό πρόβλημα των Ρομά στη χώρα μας. Οι επιστημονικές του γνώσεις και η προσωπική του εμπειρία για τον κόσμο των Ελλήνων Τσιγγάνων έχουν καταγραφεί σε τρία σημαντικά βιβλία: «Rom και φυλετικές διακρίσεις» (εκδ. Guten-berg, Αθήνα 1997), «Rom και μουσικοχορευτικός κόσμος» (εκδ. Τυπωθήτω, Αθήνα 2001), «Η τέχνη των Τσιγγάνων της Ελλάδας και του κόσμου» (εκδ. Βιβλιοτεχνία, Αθήνα 2007).

Οι παλιοί αναγνώστες της στήλης μας θα θυμούνται τις προσπάθειές του να ευαισθητοποιήσει τις αρμόδιες υπηρεσίες στο πρόβλημα των άθλιων συνθηκών στέγασης 1.500 Τσιγγάνων στην περιοχή της Καρδίτσας («Χώρος Υγειονομικής Ταφής Ανθρώπων», Ιός, 16/6/01).

Φαίνεται, λοιπόν, ότι το ελληνικό σχολείο δεν έχει θέση για ανήσυχα και φιλότιμα πνεύματα που θέλουν να προσφέρουν στους μαθητές τους, όπως ο Δημήτρης Ντούσας. Είναι χαρακτηριστικό το ιστορικό αυτής της περιπέτειας:

-Στις 28/2/08 ο κ. Ντούσας ζήτησε από τη διευθύντρια του σχολείου του τη σύγκληση του συλλόγου διδασκόντων για να συζητηθεί το θέμα «παρεμπόδιση υλοποίησης προηγούμενης απόφασης του συλλόγου». Την αίτηση συνυπέγραφαν άλλοι 11 δάσκαλοι του σχολείου.

-Στις 29/2/08 η διευθύντρια απαντά ότι δεν είναι συγκεκριμένο το αίτημα, όπως προβλέπει η σχετική υπουργική απόφαση και ζητά συμπληρωματικό έγγραφο από τους 12 δασκάλους.

-Στις 3/3/08 οι 12 δάσκαλοι επανέρχονται με αναλυτική αίτηση, όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι το αντικείμενο της συζήτησης θα είναι η υλοποίηση της ομόφωνης απόφασης του συλλόγου τον Σεπτέμβριο του 2007, σύμφωνα με την οποία «επιτρέπεται στον συνάδελφο κ. Δημήτρη Ντούσα να μιλά για 2 λεπτά (κάθε Τετάρτη που είναι εφημερία και μετά την προσευχή) σ' όλα τα παιδιά του σχολείου, για τον αρχαίο ή μεσαιωνικό φιλόσοφο, τον οποίο μελετά μαζί με το τμήμα του (Ε2) στο πλαίσιο του προγράμματος πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Στόχος ήταν να γνωρίσουν τα παιδιά σ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς τα σπουδαία πνεύματα της χώρας μας, στα οποία στρέφουν και μελετούν όλοι οι λαοί του κόσμου». Μάλιστα οι δάσκαλοι επισήμαιναν ότι η απόφασή τους αυτή είναι απολύτως συμβατή με «την απόφαση του υπουργείου να δοθούν ονόματα φιλοσόφων, επιστημόνων και ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών στα σχολεία, κάτι που προϋποθέτει την εξοικείωση και γνώση όλων των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας με όσο το δυνατόν περισσότερους επιφανείς ανθρώπους».

-Στις 5/3/08 η διευθύντρια με έγγραφό της αρνείται να συγκαλέσει τον σύλλογο των διδασκόντων, με το επιχείρημα ότι «το εβδομαδιαίο δίλεπτο δεν προβλέπεται από καμία διάταξη της κείμενης νομοθεσίας» και ότι «στα καθήκοντα των εκπαιδευτικών-διδασκόντων περιλαμβάνεται η υποχρέωσή σας για τη μη παραβίαση της ώρας έναρξης των μαθημάτων».

-Στις 7/3/08 οι δάσκαλοι επανέρχονται στο θέμα με νέα αίτηση, όπου διαμαρτύρονται για την αντιμετώπισή τους από τη διευθύντρια και επαναλαμβάνουν ότι το «δίλεπτο» έχει αποφασιστεί ομόφωνα από το σώμα των διδασκόντων. Ζητούν, μάλιστα, να ενημερωθούν ο σχολικός σύμβουλος Θανάσης Καραγιάννης και η προϊσταμένη του 1ου Γραφείου της Δ' Διεύθυνσης Π.Ε. Αθηνών του υπουργείου Χαρίκλεια Τζώρτζη. «Είμαστε περήφανοι», γράφουν οι δάσκαλοι, «για την απόφασή μας να επιτρέψουμε στον συνάδελφό μας να μιλάει για δύο λεπτά κάθε εβδομάδα, για έναν φιλόσοφο κάθε φορά. Και είμαστε βέβαιοι πως είμαστε απόλυτα σύννομοι με το πνεύμα του νομοθέτη, που θέλει ανοιχτά σχολεία, με χρώμα, με καινοτομία, με ενεργητικότητα, μ' αγάπη και ενθουσιασμό για την επιστημονική γνώση και τη φιλοσοφική επίγνωση. "Γνώση χωρίς φιλοσοφία είναι μάταιη και φιλοσοφία χωρίς γνώση είναι κούφια", έλεγε στη μακρινή Κίνα ο Κομφούκιος. Και συμφωνούμε απόλυτα μαζί του».

-Στις 15/4/08 ο σχολικός σύμβουλος της περιφέρειας Θανάσης Καραγιάννης με έγγραφό του ζητάει να παρευρεθεί σε συνεδρίαση του Συλλόγου Διδασκόντων για να αποκατασταθεί το διαταραγμένο κλίμα μεταξύ διευθύντριας και δασκάλων. Ο κ. Καραγιάννης θεωρεί ότι η καθιέρωση εβδομαδιαίου φιλοσοφικού δίλεπτου είναι σύμφωνη με το πνεύμα του νομοθέτη και σύννομη, με βάση το Π.Δ. 201/1998, όπου αναφέρεται ότι «μέρος της σχολικής ζωής αποτελούν [...] και οι κάθε είδους εκδηλώσεις και δραστηριότητες που ικανοποιούν τις ανάγκες του διδακτικού προγράμματος και φέρνουν το παιδί σε επαφή με τη σύγχρονη πραγματικότητα και με έργα πολιτισμικής αξίας, σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο». Κατά τον αρμόδιο σχολικό σύμβουλο, «στο πνεύμα αυτό υπάγεται η γνωριμία των μαθητών, ιδιαίτερα των τριών μεγαλυτέρων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου, και η επαφή τους με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και επιστήμη».

-Στις 16/4/08 η προϊσταμένη του τοπικού γραφείου θέτει ερώτημα προς την περιφερειακή διεύθυνση Αττικής, αν «επιτρέπεται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις» η καθιέρωση «εβδομαδιαίου φιλοσοφικού δίλεπτου».

-Στις 18/4/08 ο περιφερειακός διευθυντής Εκπαίδευσης Αττικής Παρασκευάς Γιαλούρης απαντά ότι «από τις διατάξεις δεν προβλέπεται η καθιέρωση εβδομαδιαίου φιλοσοφικοί δίλεπτου».

- Στις 11/6/08 οι δάσκαλοι του 1ου Δημοτικού Σχολείου Καλλιθέας απευθύνονται τελικά στον τότε υπουργό Παιδείας Ευριπίδη Στυλιανίδη. Περιγράφουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν επί μήνες γι' αυτό το «ασήμαντο» αίτημά τους και εξηγούν ότι δεν ζητούν την «καθιέρωση εβδομαδιαίου φιλοσοφικού δίλεπτου», αλλά τη στοιχειώδη ελευθερία στην ανάληψη «πρωτοβουλιών που αναβαθμίζουν την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης», όπως προβλέπουν οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις.

-Στις 28/7/08 απαντά εκ μέρους του υπουργού ο διευθυντής Σπουδών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αλέξανδρος Κόπτσης, ο οποίος επαναλαμβάνει το επιχείρημα ότι «δεν προβλέπεται η καθιέρωση εβδομαδιαίου φιλοσοφικού δίλεπτου με αναφορά σε ανθρώπους του πνεύματος ή σε σημαντικά γεγονότα».

Έχουμε φτάσει, λοιπόν, στο σημείο να απαγορεύεται στο σχολείο «ό,τι δεν προβλέπεται»;Ο κ. Σπηλιωτόπουλος θα δυσκολευτεί «να ζήσει τον μύθο του» στο νέο του υπουργείο. *

Από τον: www.iospress.gr, 31/01/2009

Adults with learning disabilities to be given extra support by dietitians

Source: The British Dietetic Association, 12/02/2009

A new national set of good practice guidelines has been developed by dietitians for health professionals to prevent nutritional problems as well as optimise the health and wellbeing of adults with learning disabilities.

Nutritional problems have a very high prevalence in adults with a learning disability and can lead to significant health consequences as a result of either overweight or under nutrition. These problems place a significant financial and resource burden on health and social care systems. In 2007, overweight and obesity were reported to cost the NHS £4.2 billion1, whilst £7.3 billion was the calculated health care cost of undernutrition (and any associated disease) in 20032. Under nutrition is associated with a reduced immune system leading to increased risk of infection, delayed wound healing, depression, compromised respiratory and cardiac function and reduced muscle strength3.

Currently, two percent of the population have learning disabilities but only 0.5% access services4. However, with an increasing number of children with complex needs and learning disabilities surviving into adulthood, demand for these services is expected to rise. The first National Consensus Statement on Home Enteral Tube Feeding for Adults with a Learning Disability, published by the British Dietetic Association, will be an invaluable tool for health professionals.

Enteral Tube Feeding is when a person receives fluid, nutrition, or medications through a plastic tube. It is used as a treatment for undernutrition and when there are difficulties in eating, drinking, or swallowing safely; when a person is unable to eat or drink enough to keep healthy or recover from an illness. Tube feeding can be used to either supplement a patient’s diet or, provide all the nutrition they need.

Adults with learning disabilities, who require tube feeding, tend to require it throughout their life, compared to an average of eight months for the mainstream population. As a result correct nutritional care is of utmost importance.

Julia Fairclough, dietitian from South Birmingham Primary Care Trust and member of the British Dietetic Association was instrumental in producing the guidelines. Says Julia: “There is a great variation across the UK in the treatment received by patients with Learning Disabilities receiving tube feeding. The lack of consistent approach meant that a person’s care would be different depending on where they lived, so hopefully the consensus statement and guideline will prove invaluable.

“The consensus statement not only addresses the needs of the patient, but also their carers, and provides much needed support they require. It also explains how patients should be assessed for tube feeding and ongoing monitoring. In addition, the guidelines explain how professionals can work with their patients and carers to achieve good care, covering consent, how to meet their needs using the patient centred approach, and training and educational needs of carers.”

The team consisted of dietitians and nutrition nurses from England, Scotland, Wales and Northern Ireland, as well as collaborating with the Royal College of Nursing (RCN) with funding from the Learning Disability Development Fund (LDDF) making it a unique national project. Most importantly they sought feedback and comments from service users and their carers.

The result is a much needed and long awaited authoritative document for health professionals, bringing together guidance about the nutritional care of adults with learning disabilities receiving tube feeding in one place. It includes comments from carers interspersed throughout the document that provides a poignant insight into their lives and the value of the Person Centred approach.

The executive summary is now available to download from the BDA website www.bda.uk.com . The full document is available to BDA members and RCN members; others may request a copy by contacting the BDA.