16/1/08

Πώς αντιμετωπίζουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της τον ψηφιακό αλφαβητισμό;

Το 2006, τα κράτη μέλη της ΕΕ έθεσαν έναν φιλόδοξο στόχο: να μειώσουν κατά το ήμισυ, έως το 2010, το χάσμα ψηφιακού αλφαβητισμού μεταξύ των «ομάδων κινδύνου» και του μέσου πληθυσμού. Με τη δέσμευσή τους να μετατρέψουν την Ευρώπη στην πιο ανταγωνιστική, βασισμένη στη γνώση, οικονομία του κόσμου έως τα τέλη της δεκαετίας, καλούνται να εξασφαλίσουν ότι δεν θα παραμεληθούν τα άτομα και ότι οι εργοδότες θα έχουν πρόσβαση σε εκείνες τις δεξιότητες που οδηγούν στην αναμενόμενη οικονομική ανάπτυξη.
Για το σκοπό αυτό, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της άρχισαν να εφαρμόζουν μια σειρά πολιτικών με στόχο την αύξηση των επιπέδων ψηφιακού αλφαβητισμού ανάμεσα στους Ευρωπαίους. Σε γενικές γραμμές, τα πρώτα μέτρα έδειξαν μια λειτουργική αντίληψη του ψηφιακού αλφαβητισμού, που αναφέρεται απλά στην ικανότητα ενός ατόμου να χρησιμοποιεί με αποτελεσματικό τρόπο τους υπολογιστές και το λογισμικό. Έχοντας σαν κύριο στόχο τις ομάδες του πληθυσμού που, όπως δείχνουν τα στοιχεία, προσβάλλονται περισσότερο από ψηφιακό αναλφαβητισμό (άνεργοι, άτομα με ειδικές ανάγκες, γυναίκες και ηλικιωμένα άτομα), τα μέτρα επικεντρώνονται στην προσφορά βασικών προσόντων στις ΤΠΕ και την εξασφάλιση ψηφιακού αλφαβητισμού για όλους τους μαθητές που τελειώνουν το σχολείο.

Όμως, όταν στην Ε.Ε. και τα κράτη μέλη της γίνεται συζήτηση για τον ψηφιακό αλφαβητισμό, επικρατεί η τάση να μιλάμε απλά για «αλφαβητισμό των μέσων». Αυτού του είδους ο αλφαβητισμός, περικλείει μια σημαντική νοητική και εκτιμητική διάσταση που λείπει από την λειτουργική αντίληψη. Οι τελευταίες πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα πλαίσια του πρόσφατου προγράμματος i2010 βρίσκονται κάτω από αυτόν τον τίτλο, καθώς και τα κράτη μέλη όπου ο αλφαβητισμός των μέσων χρησιμοποιείτο αρχικά μόνο από ορισμένες χώρες σε σχέση με την κατάρτιση στις ΤΠΕ στα σχολεία.

Όμως, για μια πιο σύνθετη αντίληψη του ψηφιακού αλφαβητισμού, απαιτούνται και πιο σύνθετες προσεγγίσεις κατά τη μέτρηση της αποτελεσματικότητάς του. Επομένως, μια από τις βασικές προκλήσεις για το εγγύς μέλλον είναι να βρεθούν δείκτες λιγότερο γενικευμένοι και πιο κατάλληλοι για την αντιμετώπιση των διαφορετικών ζητημάτων και τρόπων εφαρμογής που απαιτούνται για την επιτυχία των πολιτικών ψηφιακού αλφαβητισμού. Μόνο αφού καθοριστεί καλύτερα το τι επιφέρει αποτελέσματα και το τι όχι, μπορούμε να αρχίσουμε εξετάζουμε σε βάθος τον επίμονο ψηφιακό αναλφαβητισμό που επικρατεί σήμερα στην Ευρώπη.

Authors
Kerstin Junge, Researcher and Consultant , The Tavistock Institute
Kari Hadjivassiliou, Senior Researcher and Consultant , The Tavistock Institute